به استحضار می رساند جلد پنجم تفسیر همگام با وحی شامل سوره های یونس ؛ هود؛ یوسف و حجر توسط استاد بهجت پور به نگارش در آمده و در حال ویرایش و آماده سازی برای چاپ می باشد. متن ذیل از انتهای سوره یونس انتخاب شده است.

 

1. ریشه‎های تردید در رسالت، تنها به تردید در صلاحیت‎های فرد مدعی بر نمی‎گردد. گاه تردیدها به تعجب از دخالت خدا در امر تشریع بر می‎گردد؛ در این صورت خدای متعال با توضیح درستی ربوبیت تشریعی، به رفع تردیدها می‎پردازد. چنانکه در آیات 1-6 از همین روش استفاده کرد.

2. روش قرآنی تبیین توحید تشریعی، توجه دادن به توحید تکوینی خدای متعال است. اگرصفات فعلی مثل خالقیت، تدبیر امورعالم، و بستگی شفاعت و کمک‎های دیگران به افراد تنها در گرو اذن او باشد و او تنها مرجع مردم و هدف او از آفرینش و رستاخیز روشن شود وحکمت‎های آفرینش دیگران برای انسان واکاوی شود، پذیرش ربوبیت تشریعی امری طبیعی وعادی ـ و نه موجب تعجب ـ خواهد بود. 

3. در این سوره نیز با استفاده از روش مقایسه، میان سرانجام دنیا زدگان غافل از آخرت با مومنانِ دارای اعمال شایسته به ترغیب وهشدارمردم پرداخت. این روش موجب می‎شود تا جنبه‎های ایجابی ـ ترغیب به بهشت ـ در کنار جنبه‎های سلبی ـ ترس از جهنم ـ در خدمت تحول وتربیت مخاطبان به کار گرفته شود. (ر. ک. آیات 7- 10 و آیات 26- 27)

4. توجه به سوالات پنهان ذهنی و پاسخ به آنها یکی از روش‎های مورد توجه در این سوره می‎باشد. به طور مثال پس از آنکه در آیات 7- 10 بیان شد که جزای خدا در آخرت داده می‎شود، این سوال پیش آمد می‎کند که چرا جزا در دنیا داده نشود؟ آیات 11-13 پاسخ این سوال است.  

5. روش دیگر قرآن، اعتنا به انحرافی است که گاه در درخواست‎ها وجود دارد؛ به طور مثال مشرکان از پیامبر تقاضای قرآن دیگر یا تغییر در مفاد آن را داشتند. احتمال داشت که پاسخ این سوال این باشد که کار دست خداست و او هر چه بخواهد انجام می‎دهد؛ اما خدای متعال در این مورد که بوی استقلال پیامبر در امر قرآن را می‎دهد، پیامبر را مامور می‎کند که از زبان خود اعلام کند که شخصا هیچ نقشی در امر وحی جز پیروی مطالب وحی شده و قرائت آنها بر مردم را ندارد؛ و از عصیان وسرکشی در برابر خدا نگران است و پیشینه زندگی او نشان می‎دهد که اهل آوردن چنین کلامی نیست. (ر. ک. آیات 15- 17)

 6. نقد رفتارهای غلط، به مناسبت بررسی و نقد موردی از رفتارهای غلط، ازجمله روش‎های به کار گرفته شده در این سوره می‎باشد. به طور مثال در ضمن ستم شمردن افترا بستن در انتساب مطالبی به خدا که در فضای بحث از الهی بودن قرآن بیان می‎شد، به ستم دیگر یعنی اتخاذ شریک برای خدا در عبادت می‎پردازد. این ادعا را که آنها را صاحب مقام شفاعت می‎شمردند، مورد نقد قرار می‎دهد و آن را گونه دیگری از ستم قلمداد می‎کند. (ر. ک. آیات 17 -18)

7. توجه به ریشه رفتار و خطایی که در محاسبه‎ها وجود دارد و باعث ارتکاب برخی رفتارهای نا هنجار می‎شود، از دیگر روش‎های به کار گرفته شده در این سوره است. به طور مثال ریشه عدم استقرار بر توحید فطری که در هنگام خطرها خود نمایی می‎کند وانسان را به دعا و تضرع به در گاه خدا می‎کشاند، دنیا زدگی مردم است؛ به همین جهت در قرآن به تبیین حقیقت زندگی دنیا و نا استواری آن و تبدلاتش توجه داده است. (ر. ک. آیات 21- 24)

8. استفاده از سوالات استیضاحی یکی از روش‎های تغییر در مخاطب است؛ اما قرآن در این باره یکپارچه عمل نکرده است؛ در مواردی، پاسخ مطلوب پیش معرضان وجود دارد. در این صورت منتظر پاسخ آنها می‎ماند اما در پاره ای موارد پاسخ روشن یا مطلوبی ندارند. در این موارد، منتظر پاسخ از سوی سوال کننده نمی‎شود؛ بلکه خود جواب مناسب را بیان می‎کند. (ر. ک. آیات 31- 35)

9. از دیگر روش‎های معمول در سوره، پاسخ به سوالات مخاطبان است. این سوالات گاه متوجه شخص پیامبر است و در این موارد خدای متعال پاسخ را به وی القاء می‎کند تا او از زبان خود، پاسخ دهد. (ر.ک. آیات 48 – 49)  

10. در قرآن فرصت پیش آمده، بهانه‎ای برای طرح مباحث مهم ترمی‎شود. به طور مثال به مناسبت پاسخ به معارضان درباره زمان تحقق وعده عذاب در دنیا، از عاقبت مکذبان و عذاب جهنم آنها سخن گفته شده است. (47 – 56)

11. استفاده از تاریخ وعبرت‎های آن از جمله روش‎های قرآن است که در این سوره باز تکرار شده است. در این سوره، سرگذشت نوح وقومش، انبیاء پس از او و به خصوص موسی (ع) مورد توجه قرار داده شده است. (ر. ک.آیات 71- 94) 

12. تطبیق جریانات تاریخی بر شرائط امروز یکی دیگر از روش‎های به‎کار گرفته شده در این سوره است. در این سوره پس از بیان اینکه اقوامی مثل فرعونیان مشمول کلمه عدم ایمان شده بودند، در نتیجه ایمان نیاوردند، رسول الله (ص) را از عدم ایمان گروهی از مردم قومش آگاه می‎سازد. (ر. ک. آیات 95 – 97)