با سلام

به اطلاع علاقه مندان تفسیر تنزیلی می رساند، به حمدالله با اتمام نگارش سوره کهف از جلد هشتم تفسیر همگام با وحی، نگارش این مجلد به اتمام رسید ووارد مراحل بعدی شد.

این مسیر و استاد محترم را از دعای خیرتان محروم نفرمایید

حجت الاسلام والمسلمین بهجت‌پور تبیین کرد:

تحلیلی از عملکرد نظام در اغتشاشات اخیر/ "شعار فریب" چه بر سر زنان ایرانی می‌آورد؟

در روزی از روزهای ماه گذشته خدمت میهمان محترم جناب آقای محمد رسول صفری عربی از خبرگزاری حوزه بودیم.

ایشان گفتگویی با استاد بهجتپور پیرامون بحث از غیرت دینی و غیرت ملی داشتند.

به حمد الله این خبر در رسانه خبرگزاری حوزه منتشر شد و ما به نقل از دوستان برای شما بازنشر می دهیم.

امید که چراغ راهی برای مسئولین و دولتمردان و همه ما باشد و رهنمودهای استاد را جامه عمل بپوشانیم.

خبرگزاری حوزه/ جمهوری اسلامی با برخورد نظامی می تواند به راحتی اغتشاش‌گران را جمع کند؛ اما از مظلومیت و از دوراندیشی، آن است که باید جبهه‌ی معترضینی که در کنار جریان اغتشاش حضور دارد، به نتیجه برسد که چه سبوعیت و ددمنشی در این اغتشاشگران هست و دور آنان را خالی کنند.

 در این بخش با کلیک بر روی عنوان مقاله، شما به صفحه دانلود مقاله منتقل خواهید شد.

اگر کلید کنترل (ctrl) را نگه دارید، مقاله در صفحه ای جدید به شما نشان داده خواهد شد.

۱. 

گونه شناسی روش قرآن کریم در فرهنگ سازی الزامات رفتاری جامعه اسلامی (مطالعه موردی: الزام رفتاری انفاق و توجه به وضع نیازمندان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالکریم بهجت پور رحیم حاصلی نفیسه زارعی

منبع: قرآن، فرهنگ و تمدن سال دوم پاییز ۱۴۰۰شماره ۱ (پیاپی ۵) 86 – 103

 ۲. 

بررسی نقش آیه «فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ...» در کیفیت دعوت رسول اکرم (ص)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویه: رحیم حاصلی ایرانشاهی عبدالکریم بهجت پور سید محمد نقیب

منبع: پژوهش های قرآنی سال بیست و ششم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۹۸) 47 – 70

 ۳. 

روش ایجاد تحول فرهنگی اجتماعی با الهام از اهداف قرآن در سیر نزول(مقاله علمی وزارت علوم)

منبع: فلسفه دین سال هفدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۴۴) 361 – 392

 ۴. 

استاد بهجتپور: 

حجت الاسلام عبدالکریم بهجت پور دیروز در سخنرانی خود در دانشگاه دفاع ملی در جمع اساتید این دانشگاه، روایتی از چرایی رفتن به سمت تفسیر تنزیلی را ارائه کردند.

ایشان با اشاره به اینکه زمینه این نگاه در ذهن ایشان در سالهای پس از دفاع مقدس شکل گرفت و با حضور ایشان در مسئولیت های فرهنگی در کشور، ملاحظه می شد که هرآنچه که هزینه می کنیم وتصور می کنیم که در حال تربیت و ... هستیم، اما آنگونه که شاید و باید موفق نیستیم. در این بین ایشان به روش تربیت متفتن شدند و کاری که انبیاء کردند.

انبیاء با قوم خود مواجه می شدند و از آنها یارگیری می کردند و سپس آرام آرام بر پایه همان یاران تحول اجتماعی را رقم می زدند

#نکتهـناب #روشـشناختی

🌹نکته ناب روش شناختی در ذیل سوره توحید
🌸 در ویراست جدید جلد اول تفسیر همگام با وحی استاد بهجت پور
👇👇

🌷از مجموعه آیات و سور گذشته معلوم می‎شود که قرآن در مطرح ساختن مسأله‌ی توحید، روش ویژه‎ای را تعقیب نموده است.

این روش بر پایه‎ی نگاه قرآن، به تربیت توحیدی استوار است.

سخن گفتن قرآن از خدا تنها برای این‎ نیست که مردم به معرفت الله برسند، بلکه قرآن از خدا سخن گفته تا مردم بر پایه‎ی معرفت، بندگی کنند و سراسر زندگی خود را متناسب با این اندیشه، سامان دهند: «صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَ نَحْنُ لَهُ عابِدُونَ؛ رنگ (و نگار) خداوند را (بگزینید) و خوش‏رنگ (و نگار)تر از خداوند کیست؟ و ما پرستندگان اوییم.» (بقره 87/ 138)
ازاین‎رو طرح مسأله‎ی معرفت در لابه‎لای آیات و مناسبت‎هایی که واکنش‎های بندگی باید بروز کند، مطرح می‎شود، و چنان‎که در سیر نزول مشاهده کردید، مباحث توحید ذات و صفات را متأخر از مباحث توحید افعالی و توحید عملی قرار گرفته تا مخاطبان، رابطه‎ی خود با جهان غیب را از نقطه‎ای آغاز کنند که واکنش‎های رفتاری مانند تسلیم، تقوا، عبادت، خشیت و امثال آن را به‎دنبال داشته باشد.
سپس چنان که مشاهده می‎کنید به‎تدریج و از سوره‎ی کافرون تاکنون، تصویر ذات و صفات باری تعالی، روشن‎تر و شفاف‎تر، و پیرایه‎های احتمالی دراین‎باره، دفع میشود.

در آغاز نزول و از سوره‎ی علق،

#پیشنهاد
#مقاله
#کارورزی تفسیر

اگر کسی قصد دارد اختلافات مفسران در تفسیر آیاتی از کلام خدا و مصداق آن را ملاحظه کند، یکی از پربحث ترین آیات، آیات 17 تا 28 سوره مبارکه قاف است. از نظر واژه ها و مفردات هم این آیات خیلی واژه جدید دارد.

وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْانسَانَ وَ نَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نحَْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ(16)
إِذْ یَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّیَانِ عَنِ الْیَمِینِ وَ عَنِ الشِّمَالِ قَعِیدٌ(17)
مَّا یَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ(18)
وَ جَاءَتْ سَکْرَةُ الْمَوْتِ بِالحَْقّ‏ِ ذَالِکَ مَا کُنتَ مِنْهُ تحَِیدُ(19)
وَ نُفِخَ فىِ الصُّورِ ذَالِکَ یَوْمُ الْوَعِیدِ(20)
وَ جَاءَتْ کلُ‏ُّ نَفْسٍ مَّعَهَا سَائقٌ وَ شهَِیدٌ(21)
لَّقَدْ کُنتَ فىِ غَفْلَةٍ مِّنْ هَاذَا فَکَشَفْنَا عَنکَ غِطَاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ(22)
وَ قَالَ قَرِینُهُ هَاذَا مَا لَدَىَّ عَتِیدٌ(23)
أَلْقِیَا فىِ جَهَنَّمَ کلُ‏َّ کَفَّارٍ عَنِیدٍ(24)
مَّنَّاعٍ لِّلْخَیرِْ مُعْتَدٍ مُّرِیبٍ(25)
الَّذِى جَعَلَ مَعَ اللَّهِ إِلَاهًا ءَاخَرَ فَأَلْقِیَاهُ فىِ الْعَذَابِ الشَّدِیدِ(26)
* قَالَ قَرِینُهُ رَبَّنَا مَا أَطْغَیْتُهُ وَ لَاکِن کاَنَ فىِ ضَلَالِ بَعِیدٍ(27)

درباره این سوالات، تفاسیر را ملاحظه کنید.
حتی در برخی از این سوالات، دو دسته روایت داریم که کار را برای مفسر سخت می کند.

متلقیان (دو نشسته) در آیه 17 که هستند؟ دو مأمور ثبت اعمال یا یک فرشته و یک شیطان؟

رقیب و عتید صفات یک فرشته است یا دو فرشته یا چند فرشته؟

سائق و شهید که هستند؟ آیا دو نفرند یا یک نفر که

با توجه به غرض و محتوای سوره قاف، در ذیل آیات

أَلْقِیَا فىِ جَهَنَّمَ کلُ‏َّ کَفَّارٍ عَنِیدٍ(24)
مَّنَّاعٍ لِّلْخَیرِْ مُعْتَدٍ مُّرِیبٍ(25)
الَّذِى جَعَلَ مَعَ اللَّهِ إِلَاهًا ءَاخَرَ فَأَلْقِیَاهُ فىِ الْعَذَابِ الشَّدِیدِ(26)

می توان نکته ای را برداشت کرد که شاید در این روزها خوب است برخی ها که واقعا دارند آخرت خودشان را بخاطر شک و تردیدی که در دل مردم می اندازند و در جبهه حق تزلزل ایجاد می کنند، به این هشدار توجه کرده و از راه خطایی که می روند، برگردند.

در جلد دوم تفسیر همگام با وحی در ویراست جدید که به زودی ارائه خواهد شد، در ترجمه تفسیری این آیات و نکات پس از تفسیر این آیات می خوانیم.

مراد آیات:
به دنبال گزارش فرشته، خدای متعال دستور جهنمی ‌شدن این کافر و همه‌ی کافرانی را که نظیر او هستند، به آن دو فرشته‌ی «سائق» و «شهید» می‎دهد: بیندازید در جهنم هر شخصی را که بسیار ناسپاس و یا بسیار کافر است و با حق به شدت ستیزگر است؛ شدیداً مانع خیر می‌شود؛ تجاوزگری به مرزهای معقول و مشروع دارد. گرفتار شک و بدبینی ‌است یا دیگران را در موضوع رسالت پیامبر اکرم و حیات دوباره جسم انسان ها به شک و تردید می‎اندازد. آن که برای خدا، شریک در الوهیت قرار می‎دهد، پس این شخص مشرک را در عذاب شدید بیندازید .

نکته ها:

1. امکان دارد بین این صفات شش‌گانه ارتباطی باشد؛
به این معنی که فردی که مبالغه‌ی در کفر و انکار حقایق کرده باشد، از مرحله‎ی انکار فراتر رفته و به دشمنی با آن می‎پردازد.
همین دشمنی موجب می‎گردد که به جلوگیری از انجام خیر دست بزند؛ زیرا دشمنی با حق و فرورفتن در باطل نه تنها مانع انسان از انجام خیر است، بلکه نسبت به کفری که دارد، موجب منع دیگران از خیر می‎گردد.
ممانعت از خیر در مرحله‌ی دیگر، انسان را به تجاوز به حق و

#نکته_روش_شناختی
#سوره ق
#قاف
#همگام_با_وحی

شیوه ‎ای که قرآن در مورد گذر کردن از چالش میان کفار و پیامبر اکرم در موضوع رسالت و زندگی دوباره در سوره قاف مطرح کرده، عبارت است از:

الف) توضیح موضع کافران و تعجب آنان در مورد ارسال هشدار دهنده‎ای از میان ایشان و تعجب از حیات دوباره (آیات 2 ـ 4).
ب) بیان ریشه‌ی اصلی چنین موضعی و پاسخ آن (آیات 5 ـ 11).
ج) یادآوری اقوامی که به دنبال تکذیب رسولان، طعم هلاکت را چشیدند (آیات 12 ـ 14).
د) توضیح امکان حیات دوباره، با استفهام انکاری از آنان. به این صورت که اگر در آفرینش نخستین درمانده شده بودیم، جا داشت تا در حیات دوباره‌ی انسان‎ها، احتمال درماندگی ما باشد (آیه 15).
هـ) بیان اطلاع از وسوسه‎هایی که در جان انسان‎ها می‎شود و این‎که مواضع آنان، همگی ثبت می‎شود (آیات 16 ـ 18).
و) بیان این معنی که روزی بر اساس همین رفتار داوری خواهند شد و باید

برگزاری نشست علمی - تخصصی

🌹 بایسته ها و چالش های تفسیر تنزیلی 🌹

با حضور مفسر قرآن؛ حجت الاسلام و المسلمین عبدالکریم بهجت پور
(دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی)

⏰ یکشنبه ۳۰ خرداد؛ ساعت ۱۷ ⏰

📍به تمامی شرکت کنندگان در جلسه گواهی حضور اهدا می شود 📍

👈 جلسه در لینک زیر برگزار میشود (ورود به عنوان میهمان - ورود به کلاس):
http://B2n.ir/bsj_dk

🔰 همچنین از پخش زنده آپارات نیز میتوانید به جلسه بپیوندید:
https://Aparat.com/elmi_kermanshah/live

✅ دانشکده علوم قرآنی کرمانشاه، انجمن علمی علوم قرآنی کرمانشاه، انجمن علمی دانشگاه تهران، انجمن علمی دانشگاه فردوسی مشهد، مرکز کلام اسلامی کرمانشاه، موسسه التمهید، معاونت پژوهش بسیج دانشجویی کرمانشاه، حوزه علمیه خواهران

به اطلاع می رساند استاد بهجت پور مقاله جدیدی با عنوان
"تشریح اهداف قران همگام با دو قطبی سازی اعتقادی جامعه و پاسخ به تهاجم فرهنگی" را به اتمام رساندند.

پژوهش مذکور که به سبک تفسیری تنزیلی صورت بسته است، در ادامه مباحث ایشان در بحث از اهداف قرآن است؛

به اعتقاد ایشان، پروردگار متعال در قرآن، 29 هدف برای قرآن شماره فرموده است. این اهداف با توجه به مخاطبان و دوره های دعوت اسلامی متنوع و تکرار شده اند. بررسی تنوع و توزیع این اهداف و هماهنگی میان اهداف و دوره های رشد دعوت اسلامی، پرده از بسیاری از حکمت های نزول آیات اهداف و به خصوص نقش های تربیتی قرآن برمی دارد.
مطالعه ایشان در سیر تنزیلی به دنبال اهداف قرآن، از جنبه مدیریت تحول و تربیت فردی و اجتماعی، پژوهشگران را در شناخت روش‎ های آغاز شکل‎ گیری پدیده تحول وگسترش آن در اجتماع مساعدت می‎کند.

ایشان در مقاله ای دیگر که در فصلنامه فلسفه دین به زودی به چاپ می رسد، به بررسی اهداف قرآن در مرحله اول تحول یعنی سوره های علق تا حجر (مکی 1 تا 54) پرداخته بودند و در این مقاله جدید، نتائج تحولی و تربیتی توزیع آیات اهداف قرآن در دورة علنی شدن مسلمانان و دو قطبی‎ سازی رسمی جامعه جاهلی مکی از مومنان، را به بررسی نشسته اند. 

در هفته گذشته آخرین جلسه قواعد تفسیر ترتیبی تنزیلی به صورت حضوری و با رعایت کامل پروتکل ها برگزار شد و استاد معرفت قواعد خاص تفسیر ترتیبی تنزیلی را با دوستان شرکت کننده در دوره تربیت پژوهشگر تنریلی ورودی 98 مرور نمودند. در پایان این جلسه، استاد بهجت پور در جلسه حضور یافتند و ضمن ایراد سخنرانی کوتاه، به سوالات دوستان پاسخ گفتند.

گزیده ای از سخنان ایشان در این چلسه را تقدیم حضور دوستان فرهیخته می کنم.

نویسنده تفسیر تنزیلی «همگام با وحی» با اعلام این خبر که رشته تفسیر تنزیلی در سطح چهار حوزه به تصویب رسیده است، گفت: کار بزرگ ما این است که نواندیش باشیم و از تحجر بگذریم، ولی تجددگرا هم نباشیم.

به اطلاع برسانم به زودی کتاب روش فرهنگ سازی پاکدامنی در قرآن از چاپخانه خارج خواهد شد و در اختیار علاقه مندان قرار خواهد گرفت.

در پی پیرامون این کتاب بیشتر بدانیم.

یکی از مهم‏ترین و کلیدی‏ترین مقولات فرهنگی صحنه‏ی مبارزه با استکبار جهانی (که به جدّ مورد توجه جهان غرب قرار گرفته و سردمداران آن بارها باصراحت و کنایه از برنامه‏ریزی برای این مقوله سخن گفته‏اند)، مسأله‏ی اخلاق و عادات و رفتارهای جنسی مردم در ایران و کشورهای اسلامی است. این‎جاست که باید به فکر راه حلی بود تا نسل‎های جدید و به‎خصوص جوانان، توان آراسته شدن به پاک‎دامنی را پیدا کنند، و عموم مردم و افراد متقی بر این مسیر مستقیم، پایداری کنند. متأسفانه روش‎های فرهنگ‏سازی این مقوله و استقامت دادن مردم، از مدل روشنی برخوردار نبوده و همین امر موجب شده است تا تلاش‏های فرهنگی و تربیتی دستگاه‏ها و سازمان‏های مربوط، رویش‏ها و محصول‎های بایسته را نداشته باشند و حتی اعتماد به دستگاه‎های حقوقی و انتظامی به‎تدریج کم‎تأثیر شود و روز به روز از توان بازدارندگی برخوردهای انتظامی و قضایی کاسته شود.

نسخه‎ی درمان دردها و راه برپاکردن عادلانه‎ی اجتماعات انسانی و اسلامی، بازگشت به قرآن است. این نسخه‎ی شفابخش که در زمانی به تیرگی جاهلیت معاصر نزول، توانست چنان تحولات شگرف نورانی ایجاد کند، امروز هم کشتی نجات از فتنه‎های تاریک و دیجور است. روش‎های تحول در نزول تدریجی قرآن قابل کشف و استخراج است و می‎توان از سیر اقدامات قرآن، مدل‎ها و الگوهای ساده‎شده‎ای برای تحولات اجتماعی و اخلاقی جوامع جدید به‎دست‌آورد. اصولا کنار گذاشتن این روش‎ها باعث شد که اجتماعات مسلمانان از پیشرفت و پیشروی باز بمانند و نتوانند جامعه‎هایی مَثَل و نمونه برای دیگران شوند.

✅لینک کانال حریم عفاف (سیر فرهنگ سازی پاکدامنی در قرآن )

🌷کارگاه مجازی : مباحث مطرح شده در رمضان المبارک 1441 به صورت صوتی

🌹ارائه دهنده: حجت الاسلام محمد صافی

🌸بر اساس نظریه استاد بهجت پور در کتاب سیر فرهنگ سازی پاکدامنی در قرآن

🌸🌸31 جلسه 30 تا 45 دقیقه ای

🌺کاری از گروه علمی #تفسیرـتنزیلی موسسه تمهید

🌹علاقه مندان به قرآن، مسئولین فرهنگی، مدیران حوزوی و تبلیغی، حوزه های علوم اسلامی دانشگاه ها، ادارات آموزش و پرورش ، مربیان پرورشی، طلاب، جهت شرکت در دوره های حضوری و مجازی به همراه ارائه گواهی شرکت در دوره، با موسسه تمهید تماس حاصل فرمایند.

موسسه #تمهید
مؤسسه تخصصی در زمینه #تفسیر تنزیلی
ایتا: @mtamhid
ادمین: @mtamhid1
تلفن موسسه: 02532920244

🌹🌿🌹🌿🌹🌿🌹🌿🌹🌿🌹 🔰با ما همراه باشید👇👇

لطفا در ارسال لینک برای علاقه مندان به مباحث تحولی و مهندسی فرهنگی از قرآن و ارسال در گروه های طلاب و معلمین کوتاهی نفرمایید.
اجرتان با قرآن

https://eitaa.com/joinchat/1743650864Ce6d50007d8

🌹 فصل همدلی
🌷سخنرانی های کوتاه استاد بهجت پور در شبکه استانی قم (نور) در ماه مبارک رمضان
🌸موضوع: ارتقای جایگاه زن در سیر نزول قرآن

یازده سخنرانی کوتاه از استاد بهجت پور در کانال ایشان بارگذاری شد.

عزیزان جهت استفاده از این مباحث به لینک زیر بپیوندند.

👇👇👇
https://eitaa.com/bahjatpoor/226

حجت الاسلام عبدالکریم بهجت پورمتولد 1344 در دزفول، در سال 1360 وارد حوزه علمیه شد. اساتید دوره سطح ایشان آیات معزز وجدانی، محامی، قاضی دزفولی، پایانی و اعتمادی؛ اساتید دوره خارج: آیات معزز شبیری زنجانی، هاشمی شاهرودی، وحید خراسانی، بهجت، فاضل لنکرانی، مکارم شیرازی، و از همه مهم‎تر مرحوم آیت‎الله معرفت.

ایشان فارالتحصیل سطح 4 حوزه در رشته تفسیر و علوم قرآن است که از رساله علمی خود در سال 1380 دفاع کرد. ایشان یکی از برجسته‎ترین شاگردان مرحوم آیت الله معرفت، عضو هیات علمی (دانشیار) پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و صاحب نظریه و سبک تفسیر تنزیلی (به ترتیب نزول) می‎باشد.

از مهم‎ترین آثار ایشان می‎توان به تفسیر تنزیلی مبانی، اصول، قواعد و فوائد، تفسیر همگام با وحی (ج 1 تا 6)، درآمدی بر اصول تحول فرهنگی با الهام از نزول تدریجی قرآن، سیر فرهنگ‎سازی پوشش اسلامی با رویکرد تفسیر تنزیلی، شناخت‎نامه تنزیلی سوره های قرآن کریم نام برد.

سه اثر وزین دیگر از ایشان که با سبک تفسیر تنزیلی در دست انتشار است، عبارتند از:

عزیزان پژوهشگر عزیز دوره جدید سال 98_99

لطفا مطالب ذیل را پیرامون مبحث گام تحول مطالعه فرمایید.

1. چگونگی جامعه سازی ایمانی در مکه
http://hamgambavahy.ir/post/95

2. اصول تحول در 24 سوره ابتدایی نزول قرآن

http://hamgambavahy.ir/post/97

3. گام تحول سوره، کلیدی ترین موضوعی که مطالب پراکنده سوره را گرد هم جمع می آورد.
http://hamgambavahy.ir/post/129

4. پاسخ به دو پرسش پیرامون گام تحول

http://hamgambavahy.ir/post/130

5. فایده ی گام تحول و نمونه ای از گام های تحول قرآن

http://hamgambavahy.ir/post/131

این بحث از بحثهای نویی است که فقط با سبک تفسیر تنزیلی قابل طرح است و بحث های بسیاری دارد که جا دارد مورد توجه قرار گیرد و مقالات متعددی پیرامون آن نوشته شود. 

لینک استماع جلسات تفسیر سوره دخان استاد بهجت پور در ماه مبارک رمضان به صورت آفلاین

با گرفتن کنترل و زدن بر روی لینک ها وارد هر جلسه شوید. پس از ورود امکان دانلود صوت نیز در اختیار شما می باشد.

جلسه اول: 

http://www.whc.ir/modules/system/assets/uploads/pub_relation/ramezan99/1.mp4

جلسه دوم:

http://www.whc.ir/modules/system/assets/uploads/pub_relation/ramezan99/2.mp4

جلسه سوم:

http://www.whc.ir/modules/system/assets/uploads/pub_relation/ramezan99/3.mp4

جلسه چهارم:

http://www.whc.ir/modules/system/assets/uploads/pub_relation/ramezan99/4.mp4

جلسه پنجم:

http://www.whc.ir/modules/system/assets/uploads/pub_relation/ramezan99/5.mp4

جلسه ششم:

http://www.whc.ir/modules/system/assets/uploads/pub_relation/ramezan99/6.mp4

جلسه هفتم:

http://www.whc.ir/modules/system/assets/uploads/pub_relation/ramezan99/7.mp4

جلسه هشتم:

http://www.whc.ir/modules/system/assets/uploads/pub_relation/ramezan99/8.mp4

جلسه نهم:

http://www.whc.ir/modules/system/assets/uploads/pub_relation/ramezan99/9.mp4

جلسه دهم:

http://www.whc.ir/modules/system/assets/uploads/pub_relation/ramezan99/10.mp4

برای این سوره نام‌های بسیاری بیان شده است که مشهورترین آن‌ها «توحید»، «قل هو الله أحد»، «اخلاص»، «الاساس» و «الصمد» است. گفته‎اند که مثلاً چون محتوای سوره، جز توحید نیست، آن را «توحید» می‌گویند. یا آن را سوره‎ی «اخلاص» خوانده‎اند، چون اگر کسی به محتوای سوره، ایمان داشته باشد و به آن عمل کند، مؤمن خالصی می‌شود، و یا اگر کسی این سوره را با بزرگ‎داشت آن بخواند، خدا او را از آتش خالص و رها می‌گرداند. از آن‎جا که از ارکان دین (توحید) در آن وجود دارد، بر آن نام «اساس» گذاشته‎اند و به این دلیل که لفظ «الصمد» تنها در این سوره آمده، آن را «الصمد» می‌گویند.

مفسران و دانشمندان علوم قرآن، این سوره را مکی دانسته‎اند؛ هرچند برخی آن را مدنی شمرده‌اند که وجهی ندارد. این سوره در روایات گرد‎آمده در جداول ترتیب نزول مسند، غیرمسند و ترکیبی در ردیف بیست‌ و ‌دوم، پس از سوره‎ی ناس و پیش از سوره‎ی نجم قرار دارد. البته گذشت که ابن‎ندیم این سوره را پس از سوره‎ی فیل و پیش از سوره‎ی فلق

شناسه سوره فلق(مکی 20) در ویراست جدید جلد اول تفسیر همگام با وحی

این سوره به‎مناسبت واژگان آیه‎ی اول، «فلق» و «قل أعوذ برب الفلق» نامیده شده است. هم‌چنین این سوره به‎همراه سوره‎ی ناس، از سوی رسول خدا، «معوّذتان» نامیده شده است؛[1] زیرا هر دو با «قل أعوذ» شروع شده‌اند. تشخیص مکی یا مدنی بودن سوره، اختلافات زیادی میان مفسران پدید آورده است. غالب شیعیان و تمام معتزله بر مکی بودن سوره تأکید دارند؛ زیرا شاهد مدنی بودن سوره، گزارش‎هایی است که قصه‎سرایان جاهل[2] منسوب به عایشه و ابن‎عباس در شأن نزول این سوره نقل کرده‎اند؛ در این روایات است که پیامبر اکرم6 توسط برخی از یهود، مورد تهمت سحر قرار گرفته بودند. همه‎ی مسلمانان شامل شیعه و معتزله، تأثیرپذیری حضرت6 از سحر ساحران را حتی در بدن، باطل شمرده، و موجب تردید در اتقان وحی ابلاغی آن حضرت6 به مردم می‎شمرند. (گزارش و نقد آن در بحث سبب نزول خواهد آمد). افزون بر آن،